İki yıllık pandemi dönemi, uzun süren kış mevsiminden sonra bayram tatilinde birçok kişi aracı ile uzun seyahatlere çıkacak. Bu kapsamda yolculukların daha güvenli geçirilerek kazaların azaltılması, artan yakıt fiyatları kapsamında bir miktar yakıt tasarrufu sağlanabilmesi ve ailece – özellikle – çocuklar ile çıkılan yolculukların daha eğlenceli geçirilebilmesi için bazı pratik ipuçları vermek istiyorum.
Emniyetli seyahatler için ipuçları
- Araç hazırlığından önce sürücü iyice dinlenmeli, rota ve mola yerleri önceden belirlenmeli.
- Araç ile seyahat ederken en önemli güvenlik kuralı emniyet kemeri kullanımı. Sürücü ve ön yolcu koltuğunda oturanlar için kullanım alışkanlığı epey arttı. Ancak arka koltuklarda otururken de mutlaka emniyet kemeri takılmalı.
- Araçta cep telefonu, varsa bluetooth bağlantısı kurularak kullanılmalı. Yoksa gelen aramalar için aile bireylerinden yardım istenebilir.
- Yolculuk öncesi aracın mümkünse uzun yol bakımının yaptırılması. Fırsat bulunmaz ise yolculuk öncesi lastik basınçları ve kontrolleri, aydınlatma ve silecek sistemi kontrolü, motor yağı ve diğer sıvıların kontrol edilip eksiklerin giderilmesi gerekir. Bunun için araç kullanım kitabından faydanılmalı.
- Aydınlatma sisteminde özellikle farlar yolun aydınlatılması, arka lambalar ve stop lambaları görünüm için önemli.
- Özellikle yaz başlangıcı aracın camına böcek vb. çok yapışır. Silecek suyu tamamlanarak yaz ya da 4 mevsim cam suyu kullanılmalı.
- Araç fren sistemi ve balatalar kontrol edilmeli.
- Motor yağ seviyesi kontrol edilerek eksikse seviyesi tamamlanmalı.
- Uzun yolculularda 3-4 saat aralıklarda kısa molalar verilerek fiziksel hareketler yapılmalı. Uykuluyken kesinlikle araç kullanılmamalı.
- 8 saatten fazla süren yolculuklarda varsa dönüşümlü araç kullanılmalı.
- Yangın söndürücü, ilk yardım çantası, trafik seti araçta bulundurulmalı.
- Çok güneşli zamanlarda iyi görüş için güneş gözlüğü kullanılmalı.
- Seyahat güzergahın hava ve yol durumu önceden öğrenilmeli.
- Hız limitlerine, trafik işaretlerine ve görevlilerin talimatlarına uyulmalı.
- Takip mesafesi, araç normalden fazla yüklü olacağı için daha uzun bırakılmalı.
- Yolda arıza durumunda ulaşmak üzere acil servis telefonu bulundurulmalı.
- Yerleşim yerlerinden geçerken mutlaka araç hızı düşürülmeli.
- Elektrikli araç kullanılıyorsa tam şarj ile yola çıkılmalı, araç ekonomik kullanılmalı ve şarj planlaması yapılmalı.
- Bilinmeyen yollarda navigasyon ile seyahat edilirken öncesinde mümkünse yerel halktan da yol durumu hakkında bilgi alınmalı.
- Arıza ikaz lambası yanması durumunda rengi kırmızı ise araç durdurularak yardım istenmeli.
- Seyahat öncesi far ayarı yaptırılmalı, aracın bagajına çok fazla yük konulduğunda aracın önü yukarı kalkacağından, araç far yükseklik ayarı düğmesinden far yüksekliği düşürülmeli.
- Araç içinde frenleme ya da kaza esnasında savrulabilecek eşyalar sabitlenmeli.
Daha az yakıt sarfiyatı için ipuçları
- Lastik hava basınçları hem güvenli hem de ekonomik sürüş için önemli konu. Çünkü lastikler aracın yol ile bağlantısını sağlayan tek parçalardır. Lastiklerin hasar kontrolü yapılarak hava basınçları aşağıdaki gibi kontrol edilip ayarlanmalı:
- Hava basıncı kontrolü esnasında lastikler soğuk olmalı.
- Önce araçtaki lastik ebatlarına bakılmalı.
- Sonra sürücü kapısı ya da depo kapağı içindeki etikete göre hava basınçları kontrol edilmeli ve gerekirse ayarlanmalı.
- Lastik ebadına göre araçta yolcu ve yük durumu ve ön ile arka aksların basınçları tabloya göre kontrol edilip ayarlanmalı.
- Tablo ve hava basınç sisteminde bar/psi/kpa birimlerine dikkat edilmeli.
- Bagajda yedek lastiğinde kontrolü yapılmalı.
- Varsa şifreli bijon ve kriko kontrol edilmeli.
- Varsa araçta hız sabitleme sisteminin kullanılması ekonomi ve konfor sağlayacaktır.
- Uzun yolda 90 km/s sabit hızda kullanmak ekonomi sağlayacaktır.
- Ani hızlanmalardan kaçınılması, öngörülü sürüş ile trafik ışığı, gişe vb. öncesinde gazdan ayak çekilerek aracın süzülmesi sağlanmalı.
- Camların kapalı tutulması yakıt sarfiyatını azaltır.
- Sıcak havalarda klima çarpmaması için çok soğuk ayarlanmamalı. Araç içi sıcaklığı orta sıcaklıkta tutulmalı (ideali 22 C). Taze hava kullanılmalı. Yönlendirmeler ayak ya da cama verilmeli.
- Bagajda piknik sandalyesi, kullanılmayan özel eşyalar vb. ağırlık azaltılması için evde bırakılmalı.
- Seyahat öncesi sürekli yakıt aldığınız güvenilir bir istasyondan yakıt alınmalı.
- Araç otomatik şanzımanlı ise vites “D” konumunda kullanılmalı. Tiptronik/manuel/sport kullanım modları yakıt sarfiyatını arttırır.
- Varsa araçta ekonomik “eco” sürüş modu seçilmeli.
Yolcukları eğlenceli hale getirmek için
- Şehirlerarası yollarda sevdiğiniz radyo istasyonlarına her zaman ulaşamayacağınızdan önceden usb, telefon/spotify vb. ile müzik listesi, podcast, sesli kitap vb. hazırlıklar yapılmalı.
- Rahat kıyafetler giyilerek; su, atıştırmalık, yolcular için yastık, örtü vb. bulundurulmalı.
- Çocuklar güneş ışıklarından çok rahatsız olur. Güneş gelen taraftaki camlar stor perde, ışığı kesen bir örtü ile güneş engellenmeli.
- Bu arada fırsattan istifade yol üstü lezzet duraklarını da deneyimlemek için önceden hazırlık yapılmalı.
- Araç tutmuyorsa uzun yolda kitap okumak güzel bir tercih olabilir, kitapları seçmekte fayda var.
- Özellikle küçük çocuklar için vakit geçirmek üzere oyuncak ve oyunlar hazırlanmalı.
- Arabaya binince çocukların hemen tablet ya da telefonlara sarılmasına izin vermeden, çocuklarınızla her zaman elinize geçmeyen bu kesintisiz zamanı oyunlarla renklendirin. İşte size uzun yolculuklarda çocuklar ile oynanabilecek oyunlar; (Ancak dikkatini dağıtmamak için aracı kullananın oyun dışı kalmasına dikkat edin!)
Plakadan kelime türetme
Sanırım en meşhur plaka oyunudur. Yolda gördüğünüz araçların plakalarındaki harflerin içinde olduğu bir kelime türetmek. En fazla kelime türeten oyunu kazanır.
Bu plaka benim!
Bu oyunda herkes bir sayı seçer ve bu sayıyla başlayan plakaları yol boyunca saymaya başlar. Çocuğunuzun kazanırsa mutlu olacağını düşünenlerdenseniz yola çıktığınız ya da varacağınız şehrin plakasını çocuğunuza teklif edebilirsiniz.
Gelsin arabalar…
İster Alman, ister Fransız, ister İtalyan. Herkes kendine bir otomobil markası seçer ve plaka oyunundaki gibi yol boyunca gördükçe sayar. Seçtiği markadan en çok sayabilen oyunu kazanır.
Rengini seç!
Bu oyunda herkes favori rengini seçer ve bu renkten araç ve yapıları yol boyunca saymaya başlar. En çok bulup sayan ödülü kapar. (Tavsiyem beyazı kapsam dışı bırakmanız.)
İsim-Şehir
Çocuğunuzun bu eğlenceli oyunu yolculuğunuzda da yardımcı olabilir. Okuyabilen çocuklarla kağıt-kalem, daha küçüklerle kelime türeme de oynanabilir.
Hikayemi tamamla!
Yetişkinlerin anlatmaya başladığı hikaye bir yerinde duraklar ve minikler devamını anlatır. Çok çılgın ve yaratıcı sonlar sizi bekleyecek, emin olun!
Ben neredeyim?
Çocuğunuza ister evinizde, ister hep gittiğiniz bir eğlence ya da alışveriş merkezinde saklanabileceği bir yeri aklında tutmasını söyleyin ve 10 soruda saklandığı yeri bulmaya çalışın. Özellikle tatilden dönüş yolculuğunda gördüğünüz önemli yerleri hafızasında pekiştirmek için de kullanabilirsiniz.
Hazine avı
Hazine avı oyunuyla tüm dikkati camdan dışarı bakmakla geçirecek çocuğunuz için yol su gibi akıp geçebilir. Yapacağınız şey çocuğunuza yol boyunca bulması gereken bir hayvan, araba, bina gibi bir işaret belirlemek ve oyunu başlatmak!
Yolun tuzu biberi drama
İster korsancılık, ister çocukluğunuzdaki evcilik deyin, yeni nesil çocukların en sevdiği şeylerden biri rol oynama. Ailece bir masal ya da yolculuğunuzla ilişkili yaratacağınız doğaçlama bir hikaye sayesinde yolculukta neşeli dakikalar geçirebilirsiniz.
A – B – C
Yol boyunca göreceğiniz tabelalar ve plakalar sizi yönlendirsin, alfabenin tüm harflerini tamamlayan şampiyon olsun. Oyunu ödülü, kazananın müzik listesini kesintisiz dinlemek olsun.
Karaoke!
İster hafızadan, ister radyodaki bir şarkıdan. Hep birlikte şarkı söylemek gibisi yok. Bir aile şarkınız olabilir.
Bir, iki, üç tıp!
“Söz gümüşse sükût altındır” boşuna dememişler. Sesin yüksekliği, yorgunluğun arttığı anlar için sonunda enfes bir ödül olan “tıp” oyunu özlediğiniz sessizliği size geri getirebilir.
Tüm seyahate çıkanlara emniyetli, ekonomik ve eğlenceli yolculuklar diler, şeker tadında bir bayram geçirmenizi temenni ederim.
Osman Kaya
28 Nisan 2022